Birim Ekonomisi Nedir?

Birim Ekonomisi Nedir?

Birim Ekonomisi, en basit haliyle bir şirketin ürün veya hizmetinin tek bir biriminin gelir ve maliyet dinamiklerini analiz etmesidir. Yani iş modelinizin “mikro düzeyde karlılık testi”dir.

Özetle:

• Revenue per Unit (Birim Başına Gelir): Tek bir müşteri, abonelik veya ürün satışından elde edilen gelir.

• Cost per Unit (Birim Başına Maliyet): O müşteriye veya ürüne hizmet vermek/üretmek için katlanılan maliyet.

Formül:
Unit Profit = Revenue per Unit – Cost per Unit

Eğer bu denklemin sonucu pozitifse iş modeliniz ölçeklenmeye adaydır. Negatifse, büyüme aslında daha fazla zarar anlamına gelir.

Revenue per Unit & Cost per Unit Yaklaşımı

1. Revenue per Unit (RPU)

   • SaaS örneği: Bir yazılım girişimi aylık abonelikten £20 alıyor.

   • E-ticaret örneği: Bir müşteri ortalama £50’lik alışveriş yapıyor.

2. Cost per Unit (CPU)

   • SaaS: Müşteri başına destek + sunucu maliyeti = £5

   • E-ticaret: Ürün maliyeti + kargo + iade = £35

3. Unit Profit

   • SaaS: £20 – £5 = £15

   • E-ticaret: £50 – £35 = £15

Burada görüldüğü gibi iki farklı sektör aynı “unit profit” sonucuna ulaşabilir, fakat ölçeklenebilirlik, müşteri edinme maliyeti (CAC) ve müşteri yaşam boyu değeri (LTV) gibi ek metriklerle bambaşka bir resim ortaya çıkar.

Birim Ekonomisi Neden Kritik?

Startuplar için:

• “Hızlı büyüme” ile “sağlıklı büyüme” arasındaki farkı ortaya koyar.

• Yatırımcıya iş modelinin sürdürülebilir olup olmadığını kanıtlar.

• Erken aşamada doğru fiyatlandırma ve maliyet optimizasyonuna yönlendirir.

KOBİ’ler için:

• Her müşteri veya ürün hattının karlılığını ölçme imkanı verir.

• Fiyatlandırma ve operasyonel verimlilik kararlarında yol gösterir.

• Gereksiz maliyetleri ortaya çıkararak kaynakların doğru kullanılmasını sağlar.

Yatırımcılar için:

Unit Economics, yatırımcıların en fazla dikkat ettiği metriklerden biridir çünkü büyümenin sağlıklı olup olmadığını gösterir.

Sunumlarda genellikle şu soruların yanıtı verilmelidir:

• Bir müşteri bize ne kadar gelir sağlıyor?

• Bu müşteriyi kazanmak için ne kadar harcıyoruz (CAC)?

• Müşteri yaşam boyu değeri (LTV), CAC’in kaç katı?

• Contribution margin zaman içinde nasıl gelişiyor?

  Altın kural: LTV / CAC oranı ≥ 3 olmalı
  (Yani bir müşteri kazanmak için £100 harcıyorsanız, o müşteriden toplamda en az £300 değer yaratmalısınız.)

Unit Economics, aslında iş modelinizin “DNA testi”dir.

Eğer her bir müşteri ya da ürün satışı pozitif değer yaratmıyorsa, büyüme sizi ileriye değil, daha büyük zarara götürür.

İşte bu yüzden Unit Economics, yalnızca finansal bir hesap değil, stratejik bir pusuladır.